Το άσπρο μέρος του ματιού (ο σκληρός χιτώνας του ματιού) καλύπτεται με μία λεπτή, διάφανη μεμβράνη που ονομάζεται επιπεφυκότας και παράγει την βλέννα που προστατεύει και ενυδατώνει την επιφάνεια του ματιού. Φυσιολογικά έχει επάνω του λεπτές φλέβες που είναι ορατές με γυμνό μάτι. Όταν ο επιπεφυκώς υμένας ερεθίζεται ή μολύνεται, οι λεπτές φλέβες αίματος προεξέχουν και προβάλλονται περισσότερο με αποτέλεσμα το μάτι να γίνεται κόκκινο.

Τι προκαλεί την επιπεφυκίτιδα;

Διάφορα είδη ερεθισμών στα μάτια μπορούν να προκαλέσουν επιπεφυκίτιδα. Τα πιο συνήθη είναι:

• Οι μολύνσεις
• Οι αλλεργίες και
• Ερεθισμοί από το περιβάλλον

Επειδή ο επιπεφυκότας υμένας είναι ένας απλός χιτώνας, σε όλους αυτούς τους ερεθισμούς αντιδρά με το να γίνεται κόκκινος.

Οι μολύνσεις στον επιπεφυκότα προκαλούνται ακόμα από βακτηρίδια και ιούς. Οι μολύνσεις από βακτηρίδια, όπως είναι ο σταφυλόκοκκος ή ο στρεπτόκοκκος, προκαλούν κόκκινα μάτια με ταυτόχρονη έκκριση αρκετής ποσότητας πύου. Σε αυτή τη περίπτωση η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο είναι απαραίτητη.

Από την άλλη, ορισμένες βακτηριακές μολύνσεις διαρκούν περισσότερο και παρουσιάζουν λιγότερη ή και καθόλου εκροή εκτός ίσως από μία λεπτή κρούστα που μπορεί να δημιουργηθεί στις βλεφαρίδες το πρωί (τσίμπλες).

Οι ιοί είναι επίσης κοινές αιτίες πρόκλησης επιπεφυκίτιδας. Ορισμένη ιοί προκαλούν κόκκινα μάτια ταυτόχρονα με πόνο στον λαιμό και συνάχι όπως ένα κοινό κρύωμα.

Η ιογενής επιπεφυκίτιδα συνήθως προκαλεί δακρύρροια και βλέννες που μπορεί να διαρκέσουν 1-2 εβδομάδες με παράλληλη διόγκωση των λεμφαδένων.

Οι μολύνσεις στον επιπεφυκότα, προκαλούμενες είτε από βακτηρίδια είτε από ιογενείς παράγοντες, μπορεί να είναι μεταδοτικές και γι΄ αυτό καλό είναι να αποφεύγεται η επαφή με τα δάκρυα του ασθενή.

Οι αλλεργίες επίσης τείνουν να προκαλούν επιπεφυκίτιδα με δακρύρροια. Ορισμένες αλλεργίες προκαλούν έντονη φαγούρα στο μάτι, ενώ άλλες προκαλούν χρόνια κοκκινίλα στα μάτια.

Τέλος οι μολύνσεις από το περιβάλλον όπως από καπνό δημιουργούν επιπεφυκίτιδα. Όλα τα είδη επιπεφυκίτιδας επιβαρύνονται με ξηροφθαλμία.

Από τι άλλο προκαλείται η επιπεφυκίτιδα;

Υπάρχουν αρκετές παθήσεις των ματιών που μπορούν να προκαλέσουν ερυθρότητα. Αν και μοιάζουν με επιπεφυκίτιδα είναι πολύ σοβαρότερες και μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε τύφλωση αν δεν εντοπιστούν και θεραπευτούν. Είναι βασικό να μην συγχέονται αυτές οι παθήσεις με την επιπεφυκίτιδα, γι’ αυτό ακόμα και ένα κόκκινο μάτι πρέπει να το βλέπει οφθαλμίατρος. Αυτό είναι ακόμα πιο απαραίτητο όταν η κοκκινίλα συνοδεύεται με πόνο στα μάτια, θολή όραση ή ιδιαίτερη ευαισθησία στο φως, συμπτώματα που δεν παρουσιάζονται στην επιπεφυκίτιδα. Ο πόνος στα μάτια, η θολή όραση ή η ευαισθησία στο φως μπορεί να είναι δείγμα ύπαρξης γλαυκώματος, έλκος του ματιού ή φλεγμονής στο εσωτερικό του ματιού.

Γιατί είναι απαραίτητη η συχνή οφθαλμολογική εξέταση για όλους;

Οι παθήσεις των ματιών μπορεί να εμφανιστούν σε κάθε ηλικία. Πολλές ασθένειες δεν έχουν συμπτώματα μέχρι το σημείο που έχουν προχωρήσει αρκετά και έχει προκληθεί ζημιά. Εφόσον πολλές δυσάρεστες συνέπειες μπορούν να αποτραπούν εάν διαγνωστούν και θεραπευτούν έγκαιρα, μια τακτική οφθαλμολογική εξέταση είναι πολύ βασική όταν βέβαια γίνεται από ειδικευμένο οφθαλμίατρο ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να παράσχει ολοκληρωμένη ιατρική, χειρουργική και οφθαλμολογική φροντίδα.