Η σημασία της καλής διατροφής της μητέρας (κατά συνέπεια και του εμβρύου) κατά την κύηση έχει αναγνωριστεί εδώ και πολλά χρόνια, αλλά οι νεώτερες γνώσεις μας είναι πολλές και εντυπωσιακές.

Διατροφή πριν τη σύλληψη. Η υγεία της γυναίκας πριν την σύλληψη, επηρεάζει την ικανότητα της να συλλάβει, την υγεία του νεογνού που θα φέρει στον κόσμο, καθώς και την μετέπειτα υγειά της. Το σώμα της, αποτελεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα πραγματοποιηθεί η σύλληψη και θα αναπτυχθεί το έμβρυο, με αποτέλεσμα η διατροφή της πριν την σύλληψη να επηρεάζει θετικά ή αρνητικά το περιβάλλον αυτό.

Η ανεπαρκής διατροφή και η έλλειψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών μπορεί να μειώσουν την γονιμότητα τόσο των γυναικών όσο και των αντρών. Οι γυναίκες μπορούν να παρουσιάσουν προβλήματα στον κύκλο της έμμηνου ρύσης τους.

Προσθήκη βάρους στην εγκυμοσύνη. Κανόνας που ήθελε στο παρελθόν τις έγκυες γυναίκες να βάζουν 12,5 κιλά κατά την διάρκεια της κύησης δεν αφορά τις παχύσαρκες γυναίκες αλλά αυτές με φυσιολογικό βάρος. Έχει αποδειχτεί ότι μια αύξηση βάρους της τάξεως των 4 περίπου κιλών καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης σε παχύσαρκο έγκυο, συνδέεται με μικρότερη περιγεννητική θνησιμότητα ενώ για τις υπέρβαρες, η αύξηση σωματικού βάρους δεν πρέπει να ξεπερνά τα 6 κιλά.

Το επιπλέον βάρος σε μια φυσιολογική εγκυμοσύνη είναι το αποτέλεσμα φυσιολογικών διαδικασιών που είναι ειδικές για την ενίσχυση της εμβρυϊκής και μητρικής ανάπτυξης. Γενικότερα, μια φυσιολογική αύξηση βάρους για τις περισσότερες υγιείς γυναίκες θεωρούνται τα 11-15 kg, αλλά οι σύγχρονες συστάσεις καθορίζουν τις προτεινόμενες διακυμάνσεις ανάλογα με το βάρος, ύψος και ηλικία της εγκύου.

Ενεργειακές απαιτήσεις και θρεπτικά συστατικά. Στην περίοδο της εγκυμοσύνης αυξάνονται οι ανάγκες της εγκύου σε θερμίδες. Τα επιπλέον ποσά ενέργειας που απαιτούνται, είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του εμβρύου, του πλακούντα, του αμνιακού υγρού, της μήτρας, των ΅αστών, καθώς και για τις ανάγκες κίνησης της βαρύτερης μητέρας.

Επιπλέον, κατά την περίοδο αυτή ο βασικός μεταβολισμός (ΒΜ) αρχικά μειώνεται και στη συνέχεια αυξάνεται κατά 15-¬20% περίπου γεγονός το οποίο πιστεύεται ότι οφείλεται στην αύξηση της μυϊκής μάζας της μήτρας, του πλακούντα και του εμβρύου, καθώς και στην επιβάρυνση της αναπνευστικής και καρδιακής λειτουργίας. Η πρόσληψη θερμίδων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης παραμένει σταθερή για το πρώτο τρίμηνο, αυξάνεται κατά 340kcal ανά ημέρα για το δεύτερο τρίμηνο και κατά 452kcal ανά ημέρα για το τρίτο τρίμηνο.

Υπάρχουν τέσσερις εξαιρέσεις σ’ αυτόν το βασικό κανόνα:

• οι παχύσαρκες γυναίκες, οι οποίες, με την κατάλληλη διαιτολογική καθοδήγηση, μπορούν πιθανώς να αρκεστούν σε λιγότερες θερμίδες
• οι σοβαρά ελλιποβαρείς γυναίκες, οι οποίες χρειάζονται περισσότερες θερμίδες
• οι έφηβες γυναίκες, οι οποίες έχουν αυξημένες ανάγκες για τον ίδιο τον οργανισμό τους, που εξακολουθεί να αναπτύσσεται και σ’ αυτές πρέπει να προστεθούν οι θερμιδικές απαιτήσεις της εγκυμοσύνης και τέλος,
• οι γυναίκες που έχουν πολλαπλή κύηση και θα πρέπει η αύξηση των θερμίδων να είναι περίπου 450kcal ανά ημέρα στο 2ο και 3ο τρίμηνο.