Αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 1980 από νευροακτινολόγους και νευροχειρουργούς. Από τότε εξελίχθηκε ραγδαία λόγω της ανάλογης προόδου της ιατρικής τεχνολογίας (όπως η νευροαπεικόνιση και συγκεκριμένα η ψηφιακή αφαιρετική αγγειογραφία εγκεφάλου και ο αγγειογραφικός χάρτης πορείας) και την ανάπτυξη επαναστατικών επεμβατικών υλικών.

Σήμερα, οι ελάχιστα τραυματικές ενδαγγειακές τεχνικές έχουν αντικαταστήσει στις περισσότερες περιπτώσεις τις ανοικτές χειρουργικές επέμβασεις. Σε ορισμένους ασθενείς η μόνη θεραπευτική επιλογή, είναι η ενδαγγειακή, ενώ νέες τεχνολογίες και συσκευές που διαρκώς εξελίσσονται, επεκτείνουν τις θεραπευτικές δυνατότητες. 

Επεμβατική Νευροακτινολογία

Η Επεμβατική Νευροακτινολογία είναι μια ιατρική υποειδικότητα που εισήχθη στη δεκαετία του 1980 για να βοηθήσει ακτινολόγους και νευροχειρουργούς να βρουν αποτελεσματικές τεχνικές για τη θεραπεία ασθενών στους οποίους η παραδοσιακή θεραπεία (δηλαδή, ανοικτή χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο) δεν ήταν εφικτή. Καταστάσεις που να απέκλειαν παραδοσιακή θεραπεία περιελάμβαναν γιγαντιαία εγκεφαλικά ανευρύσματα , χειρουργικά δυσπρόσιτα ανευρύσματα, μεγάλες αρτηριοφλεβικές δυσπλασίας, κλινικά σημαντική ιατρική συννοσηρότητα, ή ένα συνδυασμό αυτών. Η εισαγωγή της αγγειογραφίας εγκεφάλου άνοιξε μια λεωφόρο για την επίτευξη πιο αποτελεσματικής θεραπείας αυτών των ασθενών.

Στη δεκαετία του 1980, οι νευροεπεμβατικές τεχνικές θεωρήθηκαν σε μεγάλο βαθμό πειραματικές και έγιναν μόνο για ασθενείς που δεν είχαν άλλες επιλογές θεραπείας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, δύο βασικές εξελίξεις στον αγγειογραφικό εξοπλισμό - ψηφιακή αγγειογραφία και χάρτης πορείας με ακτινοσκοπική απεικόνιση – επέτρεψε τη δραματική ανάπτυξη της Επεμβατικής Νευροακτινολογίας.

Η ψηφιακή αφαιρετική αγγειογραφία επετεύχθη με την ανάπτυξη συσκευών (ψηφιακοί αγγειογράφοι), οι οποίες μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων μετατρέπουν την ακτινογραφία σε ψηφιακή εικόνα. Επιπλέον έχουν τη δυνατότητα να αφαιρούν όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της εικόνας, εκτός από την σκιαγραφική ουσία που εγχέεται ενδαγγειακά. Η σκιαγραφική ουσία ακολουθεί τη φυσιολογική αιματική ροή από της αρτηρίες προς τις φλέβες. Με αυτό τον τρόπο παίρνοντας μια σειρά ακτινογραφιών μετά από έγχυση σκιαγραφικού στο υπό εξέταση αγγείο, απεικονίζεται σε οθόνη αποκλειστικά και με μεγάλη ακρίβεια ο αυλός των αγγείων μέσα από τα οποία διέρχεται το σκιαγραφικό.

Ο χάρτης πορείας με ακτινοσκοπική απεικόνιση (road map) επέτρεψε στον επεμβατικό νευροακτινολόγο να αποκτήσει αγγειογραφική εικόνα ενός αιμοφόρου αγγείου και της αγγειακής βλάβης (π.χ., εγκεφαλικό ανεύρυσμα), με την έγχυση μόνο μιας μικρής ποσότητας σκιαγραφικού μέσου και να διατηρεί αυτή την αγγειογραφική εικόνα στην ακτινοσκοπική παρακολούθηση. Στην ουσία, δημιουργείται ένας «οδικός χάρτης» των αιμοφόρων αγγείων και της βλάβης, ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καθοδηγηθεί ένας καθετήρας στην κατάλληλη θέση μέσα σε ένα αιμοφόρο αγγείο.

Εξίσου σημαντικό για την εξέλιξη της Επεμβατικής Νευροακτινολογίας ήταν οι ραγδαίες τεχνολογικές βελτιώσεις των ιατρικών συσκευών και υλικών. Σε γενικές γραμμές, οι ενδαγγειακές αυτές επεμβάσεις γίνονται μέσω ενός μικροκαθετήρα με διάμετρο μεταξύ 0.013 και 0.021 της ίντσας. Ο μικροκαθετήρας εισάγεται ομο-αξονικά μέσω ενός μεγαλύτερου καθετήρα ("οδηγός" καθετήρας, διαμέτρου περίπου 2 mm) ο οποίος τοποθετείται στη βουβωνική χώρα. Υπό ακτινοσκοπική (x-ray) καθοδήγηση, ο μικροκαθετήρας προωθείται μέσα στα αιμοφόρα αγγεία που οδηγούν στον εγκέφαλο. Ανάλογα με τη νόσο σε θεραπεία, διάφορα συστήματα ή υλικά μπορεί να χρησιμοποιούνται ή να ενίονται μέσω του μικροκαθετήρα.

Παρά τις ισχυρές ρίζες της στον τομέα της ακτινολογίας, η Επεμβατική Νευροακτινολογία έχει εξελιχθεί σε μια ξεχωριστή ιατρική επιστήμη που συνδυάζει στοιχεία της ακτινολογίας και της νευροχειρουργικής. Η εμφάνιση της Επεμβατικής Νευροακτινολογίας έχει επισημάνει μια μετάβαση από τον παραδοσιακό ρόλο του ακτινολόγου ως σύμβουλο, σε κλινικό ιατρό ο οποίος αναλαμβάνει ενεργό ρόλο και ευθύνη στη θεραπεία.

Όσο η Επεμβατική Νευροακτινολογία συνεχίζει να εξελίσσεται, ακτινολόγοι, καθώς και ένας αυξανόμενος αριθμός νευροχειρουργών εισέρχονται στο χώρο.