Ο θυρεοειδής αποτελείται από δυο λοβούς, έναν σε κάθε πλευρά της τραχείας. Οι λοβοί συνδέονται μεταξύ τους με έναν ιστό που λέγεται ισθμός. Στο πίσω μέρος του θυρεοειδούς εντοπίζονται οι παραθυρεοεδείς αδένες, αποτελούν μάζες επιθηλιακού ιστού και υπάρχουν δυο σε κάθε λοβό.

Πώς λειτουργεί ο θυρεοειδής;

Ο θυρεοειδής χρησιμοποιεί το ιώδιο (από τα εμπλουτισμένα με αυτό τρόφιμα) για την παραγωγή ορμονών. Σε αυτό τον αδένα παράγονται τρεις ορμόνες, η θυροξίνη (Τ4), η τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και η καλσιτονίνη (CT). Η ακριβής ποσότητα των ορμονών που θα παραχθεί καθορίζεται από την θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH). Αυτή η ορμόνη εκκρίνεται από την υπόφυση, που βρίσκεται στην βάση του εγκεφάλου. Με βάση τα επίπεδα των ορμονών Τ3 και Τ4, απελευθερώνεται περισσότερη ή λιγότερη TSH.

Οι παθήσεις που σχετίζονται με τον θυρεοειδή χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Τις λειτουργικές όπως είναι ο υπερθυρεοειδισμός και ο υποθυρεοειδισμός ,και τις ανατομικές όπως οι όζοι ή η βρογχοκήλη. Στην πλειονότητά τους οι παθήσεις θυρεοειδούς είναι αυτοάνοσες.

Θυρεοειδής: Τι είναι ο υπερ και τι υποθυρεοειδισμός;

Στην περίπτωση που ο θυρεοειδής πάψει να λειτουργεί σωστά, τα επίπεδα των ορμονών Τ3 και Τ4 διαταράσσονται. Όταν οι τιμές αυτών των ορμονών είναι υψηλότερες από το φυσιολογικό όριο, τότε το άτομο πάσχει από υπερθυρεοειδισμό και εμφανίζει συμπτώματα όπως αυξημένη κόπωση, πίεση, ταχυπαλμίες, ευερεθιστότητα, απώλεια βάρους. Αντίστοιχα όταν οι τιμές των ορμονών είναι χαμηλότερες από το φυσιολογικό, η κατάσταση ονομάζεται υποθυρεοειδισμός. Οι ασθενείς αυτοί εμφανίζουν υπνηλία, διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, αύξηση του σωματικού βάρους κτλ. Και οι δύο αυτές παθήσεις του θυρεοειδούς μπορούν να αντιμετωπιστούν με φαρμακευτική αγωγή.

Θυρεοειδής: Τι είναι η βρογχοκήλη και τι οι όζοι θυρεοειδούς;

Η βρογχοκήλη είναι η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να γίνει αντιληπτή από τον ασθενή. Ουσιαστικά επηρεάζει περισσότερο την ανατομική κατάσταση του θυρεοειδούς. Ο ασθενής με βρογχοκήλη μπορεί να πάσχει και από υπερ ή υποθυρεοειδισμό ή να είναι ευθυρεοειδής. Ανάλογα με το βαθμό του προβλήματος ο γιατρός μπορεί να συστήσει φαρμακευτική αγωγή ή θυρεοειδεκτομή για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Οι όζοι είναι κυστικά μορφώματα που εντοπίζονται μέσα στον θυρεοειδή. Στην πλειοψηφία τους δεν είναι κακοήθεις, ούτε δημιουργούν συμπτώματα στον ασθενή, γι’ αυτό και ανιχνεύονται τυχαία σε έλεγχο ρουτίνας. Οι όζοι ελέγχονται με βιοψία δια λεπτής βελόνας ( FNA ) και αναλόγως του αποτελέσματος συστήνεται χειρουργική αντιμετώπιση, καθώς και στην περίπτωση πολλαπλών όζων.

Τι είναι η τοξική βρογχοκήλη;

Ο όρος «τοξική βρογχοκήλη» υποδηλώνει ότι ο αυξημένος σε διαστάσεις θυρεοειδής παράγει υψηλές ποσότητες ορμονών και ο ασθενής είναι υπερθυρεοειδικός.

Θυρεοειδής & καρκίνος

Ο καρκίνος θυρεοειδούς χωρίζεται σε τέσσερις τύπους, τον θηλώδη, τον θυλακιώδη, τον μυελοειδή και τον αναπλαστικό. Πρόκειται για μια αρκετά σπάνια μορφή καρκίνου που τις περισσότερες φορές δεν εκδηλώνει κάποιο σύμπτωμα. Λίγοι ασθενείς νιώθουν κάτι σαν μάζα στο λαιμό τους που δεν τους επιτρέπει να καταπιούν εύκολα ή τους προκαλεί πόνο.

Θυρεοειδής: Χειρουργικές επεμβάσεις

Η χειρουργική αντιμετώπιση συστήνεται σε περιπτώσεις κακοήθειας, μεγάλου όζου ή πολλαπλών όζων όταν η φαρμακευτική αντιμετώπιση δεν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Πραγματοποιείται από ειδικό χειρουργό γιατί ο θυρεοειδής βρίσκεται πολύ κοντά σε σημαντικά αγγεία και νεύρα.

Η θυρεοειδεκτομή χωρίζεται σε ολική (πλήρης αφαίρεση του αδένα), μερική (αφαιρείται μέρος των λοβών) και λοβεκτομή (αφαίρεση ενός από τους δύο λοβούς). Η επέμβαση στοχεύει στην αφαίρεση της νεοπλασματικής ή της ύποπτης βλάβης και στην ρύθμιση της λειτουργίας του αδένα. Σήμερα χρησιμοποιούνται τα ειδικά ψαλίδια υπερήχων με τα εξής πλεονεκτήματα:

• την προστασία των νεύρων του λάρυγγα
• την ταχύτερη ανάρρωση του ασθενούς
• την ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου
• στην ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων υποτροπής

Αφού αφαιρεθεί ο θυρεοειδής αδένας ο ασθενής θα ακολουθήσει φαρμακευτική αγωγή δια βίου και θα πραγματοποιεί εξετάσεις τακτικά για να ελέγχονται οι τιμές των ορμονών.

Θυρεοειδής: Διάγνωση παθήσεων

Οι εξετάσεις που πραγματοποιούνται για να διαπιστωθεί τυχόν πρόβλημα στον θυρεοειδή είναι:

• Υπέρηχος
• Αιματολογικές για να ελεγχθούν τα επίπεδα των ορμονών T3, T4 και TSH
• Σπινθηρογράφημα για να ελεγχθεί η λειτουργική κατάσταση του θυρεοειδούς
• Παρακέντηση αν υπάρχει κάποιος ύποπτος όζος ( FNA )
• Παραθυρεοειδείς αδένες

Οι συγκεκριμένοι αδένες ρυθμίζουν τα επίπεδα του ασβεστίου στο αίμα μέσω μιας ορμόνης που καλείται παραθορμόνη. Τα φυσιολογικά επίπεδα ασβεστίου παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην σωστή λειτουργία της καρδιάς, των νεφρών, των οστών αλλά και του νευρικού συστήματος. Η δυσλειτουργία των παραθυρεοειδικών ορμονών δεν γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή και για να διαπιστωθεί το πρόβλημα πραγματοποιούνται εξετάσεις αίματος και ούρων.

Η χειρουργική αφαίρεση των παραθυρεοειδικών αδένων κρίνεται απαραίτητη σε περιπτώσεις αδενώματος, υπερπλασίας ή καρκινώματος.